Sinds de lancering van de eerste raketten en satellieten in de jaren vijftig van de vorige eeuw heeft de ruimtevaart een enorme vlucht genomen. Ruimtevaart is inmiddels wereldomvattend. Satellieten cirkelen rond de hele aarde. Ze observeren met regelmaat en precisie bijna iedere plek op aarde en in het heelal, maken direct contact mogelijk met alle plekken op de wereld en zorgen voor ongekend nauwkeurige plaatsbepaling.
De enorme hoeveelheid toepassingen die ruimtevaart daarmee mogelijk maakt is inmiddels doorgedrongen tot in de haarvaten van onze samenleving, wereldwijd. Een samenleving die steeds meer behoefte heeft aan snel beschikbare informatie. Over het weer, over de ontwikkeling van het klimaat, over het juiste tijdstip van zaaien of oogsten, de conditie van landbouwgrond, over veiligheid, over verkeersdrukte, over aandelenkoersen aan de andere kant van de wereld, maar ook over de oorsprong van het heelal of het ontstaan van sterren, planeten en onze aarde zelf. Ruimtevaart heeft zich ontwikkeld tot een ‘enabling technology’ om in deze informatiebehoefte te voorzien. In de informatiemaatschappij is ruimtevaart dus een factor van grote waarde voor markt en maatschappij.
Met het gratis beschikbaar komen van steeds meer satellietdata vanuit het Copernicusprogramma en de gegarandeerde continuïteit op de lange termijn van die data zal die waarde van ruimtevaart alleen maar toenemen. Deze ontwikkeling jaagt het gebruik van die data aan, maar stimuleert ook een vraag naar meer en preciezere data met hogere resolutie. Op haar beurt stimuleert deze vraag weer de ontwikkeling van nieuwe sensortechnologie en systemen van kleine satellieten.
De brede toepasbaarheid van ruimtevaarttechnologie en satellietgegevens schept kansen en mogelijkheden om het leven op aarde veiliger, duurzamer en welvarender te maken en om meer wetenschappelijke inzichten te krijgen. Kansen die zowel overheden, kennisinstituten als commerciële partijen zullen benutten. Overheden spelen hier op in door in internationale samenwerking programma’s te ontwikkelen zoals Galileo en Copernicus en wetenschappelijke missies zoals Rosetta en Bepicolombo. Vanwege de groeiende behoefte aan informatiebeschikbaarheid is er een mondiale markt voor satelliettoepassingen, waarbij zowel overheden als commerciële partijen afnemer zijn.
In het komend decennium versnelt de groei van de markt voor satelliettoepassingen de ontwikkeling van de benodigde ruimtevaarttechnologie: slimmere sensoren, innovatieve satellietstructuren en vernuftige lanceersystemen. Zo ontstaan ketens van eindgebruikers via leveranciers van satelliettoepassingen tot de ontwikkelaars van technologie.
Hiermee staan we aan de vooravond van de ontwikkeling van een markt waarvan een enorme groei te verwachten is. Groei die zich af kan spelen in de gehele keten van dienstverlening, ontwikkeling van informatieproducten, levering data tot ontwikkeling sensor- en satelliettechnologie. Het is een markt waarin zowel overheden als commerciële partijen afnemer zijn.
Het perspectief voor Nederland op deze grotendeels nieuw te ontginnen markt is zonder meer gunstig. Nederland heeft het klimaat en de kwaliteiten in huis om wereldwijd een substantieel aandeel in deze markt op te eisen. Nederland heeft een uitstekende reputatie op het gebied van ruimtevaarttechnologie, is internationaal erkend specialist in een aantal voor ruimtevaart relevante gebruiksthema’s en huisvest een groot aantal kleine innovatieve bedrijven die hoogwaardige satelliettoepassingen ontwikkelen. Daarnaast heeft Nederland een aantrekkelijk vestigings- en investeringsklimaat en een hoogwaardig onderwijssysteem om ook in de toekomst te kunnen voorzien in het benodigde ‘human capital’.
Deze uitgangspositie rechtvaardigt het om een stevig ambitieniveau en daarbij passend ruimtevaartbeleid aan de dag te leggen.