Satellietmissie Harmony: Nederlandse kansen voor radar vanuit de ruimte

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA onderzoekt of Harmony de tiende satellietmissie moet worden in het Europese Earth Explorer-programma. Een sleutelrol in dit onderzoek is weggelegd voor de Nederlander Paco Lopez Dekker. Als Principal Investigator (PI) van de missie en leider van een nieuw Nederlands ‘kennisnetwerk’ zet hij zich in voor een grotere Nederlandse bijdrage aan radartechnologie in de ruimtevaart.

Paco Lopez Dekker | Bron: TU Delft Harmony bestaat uit twee identieke satellieten die radarsignalen ontvangen die zijn uitgestuurd door ESA’s Sentinel-1 satelliet. Dit levert waardevolle en zeer gedetailleerde gegevens op over land (deformatie, zoals bij aardbevingen en vulkaanuitbarstingen), water (de interactie van oceaan en atmosfeer en zeespiegelstijging) en ijs (verandering in het volume en vervorming van gletsjers).

De komende anderhalf jaar onderzoekt ESA de haalbaarheid van de missie op zowel technologisch als wetenschappelijk gebied. Paco Lopez Dekker, universitair hoofddocent geoscience and remote sensing aan de TU Delft, vervult als PI een sleutelpositie in dit onderzoek: ‘Als wetenschapper probeer ik antwoorden te vinden op belangrijke vraagstukken over de aarde en onze leefomgeving met behulp van radarmetingen vanaf satellieten. Ik weet precies hoe die metingen eruit moeten zien. Met deze informatie kunnen ingenieurs en technici onderzoeken hoe ze de satellietinstrumenten kunnen bouwen.’

Lopez Dekker is de eerste Nederlandse PI van een Earth Explorer-missie. Het is een prestigieuze functie die onze wetenschappelijke positie in de wereld versterkt en concrete voordelen oplevert voor de Nederlandse ruimtevaart: ‘Ik zoek dichtbij naar betrouwbare partners in dit project. Het KNMI is al betrokken, net als de Universiteit Twente. MetaSensing en Deltares spelen de komende jaren een rol in de voorbereiding van de missie. En als de satelliet over een kleine tien jaar vliegt, zullen Nederlanders voorop lopen in het gebruik van de satellietgegevens.’

Nederlandse radartechnologie
Harmony | Bron: ESA

Het NSO steunde het wetenschappelijk onderzoek van Lopez Dekker naar de Harmony missie tot nu toe met 200.000 euro vanuit het budget voor instrumentenontwikkeling. Daarnaast investeerde het, samen met NWO, 750.000 euro in een ‘kennisnetwerk baanbrekende radartechnologie’, dat eveneens geleid wordt door Lopez Dekker. Dit kennisnetwerk brengt universiteiten, instituten, bedrijven, overheden én gebruikers samen op het thema radartechnologie in de ruimtevaart.

‘Nederland heeft in de ruimtevaart al jaren een reputatie als ontwikkelaar van optische instrumenten’, aldus Radboud Koop van het NSO. ‘Op het gebied van radartechnologie zijn we ook heel actief, maar dan vooral voor schepen, vliegtuigen en defensietoepassingen. De Harmony-missie én het kennisnetwerk biedt Nederland kansen om radartechnologie mogelijk ook voor de ruimtevaart verder te ontwikkelen.’

Naast de ontwikkeling van hardware voor ruimtemissies zijn juist ook de toepassingen van radarinstrumenten voor Nederland interessant. ‘Er is een toenemende behoefte aan radarsatellietdata’, weet Koop. ‘Een groot voordeel van metingen met radarinstrumenten is dat ze geen last hebben van wolken. Niet onbelangrijk voor een regenachtig land als Nederland. Radargegevens kunnen toepassingen in de landbouw verbeteren. Daarnaast kunnen we met radardata ook onderzoek doen naar voor ons belangrijke thema’s, zoals de zeespiegelstijging en landdeformatie.’

De haalbaarheidsstudie van Harmony duurt tot juli 2022. Als blijkt dat de satelliet wetenschappelijk voldoende meerwaarde heeft en kostentechnisch haalbaar is, kan hij worden gebouwd. De lancering is voorzien in 2029 of 2030.

Lees meer over Harmony op de ESA-website