EuroGEO Workshop: samenwerken om satellietdata maximaal te benutten voor onze maatschappij
Ruim 250 professionals uit de wereld van aardobservatie kwamen deze week in Den Haag bij elkaar voor de driedaagse EuroGEO Workshop 2025. Tijdens de laatste conferentiedag stond de spotlight op het nieuwe netwerk GEO Netherlands, dat in ons land innovatie en samenwerking in aardobservatie stimuleert.
Ze zijn onzichtbaar én ontzettend belangrijk: honderden aardobservatiesatellieten die dag en nacht om onze aarde draaien. Vanuit de ruimte meten ze de lucht- en waterkwaliteit, bodemverzakking, biodiversiteit en nog heel veel meer. Maar hoe kunnen we de waardevolle data die deze satellieten verzamelen optimaal benutten? Daarover ging de internationale conferentie EuroGEO Workshop 2025 in het World Forum in Den Haag, georganiseerd door de Europese Commissie, EuroGEO en het NSO.
‘De échte toegevoegde waarde van ruimtevaart’, zei NSO-directeur Harm van de Wetering in zijn voordracht, ‘ligt hier op aarde. Satellietgegevens kunnen een cruciale rol spelen bij bijvoorbeeld bodem- en watermanagement, voedselzekerheid, klimaatadaptatie, veiligheid en andere maatschappelijke uitdagingen waar we samen voor staan.’
Harm van de Wetering aan het woord
Maar in de praktijk blijkt het niet zo makkelijk om een brug te slaan tussen (potentiële) gebruikers van satellietgegevens en de aanbieders die specifieke satellietdiensten ontwikkelen. En ook overheden laten kansen onbenut om hun dagelijkse werkprocessen te verbeteren met behulp van ruimtevaartoplossingen. De oorzaken zijn legio: van een gebrek aan structurele financiering tot juridische obstakels en onbekendheid met de mogelijkheden bij gebruikers.
Op Europees niveau is er daarom EuroGEO, een organisatie die samenwerking in aardobservatie op Europees niveau stimuleert – onder meer met de jaarlijkse EuroGEO Workshop. Sinds deze zomer is er ook een Nederlands equivalent: GEO Netherlands. Het NSO voert het secretariaat van dit netwerk, dat als doel heeft de kloof te dichten tussen overheden, bedrijven en eindgebruikers rond het thema aardobservatie. En dat is positief zegt Afke van Rijn, Directoraat-generaal Milieu en Internationaal bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat: 'Door, samen met het NSO, het GEO Nederland-initiatief te initiëren en te ondersteunen, versterken we zowel de nationale innovatie als de internationale samenwerking om satellietdata om te zetten in maatschappelijke oplossingen.'
Centrale rol voor gebruiker
‘In Nederland vindt veel innovatie plaats op het gebied van aardobservatie’, aldus Coco Antonissen tijdens een van de paneldiscussies op de conferentie. ‘Maar we willen de stap maken van research naar operations. Daarom is het belangrijk dat overheden, bedrijven en kennisinstellingen intensiever samenwerken, dat we aansluiting vinden bij wat er in Europa en wereldwijd gebeurt en dat we de eindgebruiker een centrale rol te geven.’
GEO Netherlands panel in volle gang
De eindgebruiker is degene die satellietdata gebruikt om een maatschappelijk probleem op te lossen. Tientallen inspirerende voorbeelden kwamen tijdens de conferentie in vogelvlucht voorbij. Reinier Oost van het bedrijf Sensar legde uit hoe hij met radarsatellieten onderzocht welke gevolgen de aanleg van de nieuwe ringweg in Groningen zou hebben voor huizen in de omgeving. Annelies Hommersom van WaterInsight hoe ze baggerwerkzaamheden en giftige algenbloei in de oceaan vanuit de ruimte monitort. En Niek Hendriks van de gemeente Alkmaar hoe hij met satellietgegevens over onder meer parkeerproblemen het vertrouwen van de burger in de politiek probeert te herwinnen.
Combine, coordinate, cooperate was het motto van de goedbezochte en succesvolle EuroGEO Workshop. En dat is ook wat het NSO met GEO Netherlands de komende jaren gaat doen, zegt NSO-directeur Van de Wetering: ‘Gebruikersacceptatie is een van de strategische doelen in de Lange-termijn ruimtevaartagenda. Bij het NSO hebben we een toegewijd team van experts dat hier specifiek aan werkt. GEO Netherlands biedt voor ons en álle deelnemers een mogelijkheid om intensiever samen te werken, zodat we als maatschappij maximaal de vruchten plukken van de mogelijkheden die ruimtevaart biedt.’
