De ruimte wordt door steeds meer landen steeds intensiever gebruikt. Hoe zorg je dat al die landen zich in de ruimte verantwoord gedragen? Dat kan worden gezien met behulp van space surveillance and tracking (SST), is te lezen in een rapport dat het NSO deze week publiceert.
Artist impression van ruimtepuin
Vliegverkeer rond de luchthaven Schiphol wordt met radarsystemen minutieus gevolgd. Zo weet de vluchtleiding precies welk vliegtuig wanneer de lucht in gaat en waar arriverende vliegtuigen zich bevinden. Op een vergelijkbare manier kunnen we met behulp van radar en andere instrumenten een beeld vormen van de ruimte: space situational awareness (SSA). Welke satellieten draaien rond de aarde? En bewegen ze allemaal zoals verwacht?
Verreweg de meeste satellietmissies zijn vreedzaam en maken ons leven op aarde makkelijker, veiliger en efficiënter. Denk bijvoorbeeld aan satellieten voor navigatie, communicatie en aardobservatie. Maar het is niet ondenkbaar dat landen de ruimte óók gaan gebruiken voor minder vredelievende doeleinden. Om wapens te positioneren of assisteren, bewust ruimtepuin te creëren, of om satellieten uit hun baan te verdrijven of onbruikbaar te maken. Daarnaast kunnen landen nalatig zijn, bijvoorbeeld door geostationaire satellieten na hun levensduur onbestuurbaar achter te laten, in plaats van ze ‘op te ruimen’ in een zogenaamde graveyard orbit.
Over al deze thema’s wordt in VN-verband gesproken tijdens de UNIDIR Outer Space Security Conference op 9 en 10 september in Genève. Het NSO grijpt de conferentie aan om het rapport SSA for Verification, feasibility study on the use of space surveillance and tracking (SST) for the verification of responsible behaviour in outer space te presenteren. Hierin staan technische mogelijkheden beschreven om activiteiten in de ruimte te monitoren en een aantal aanbevelingen. De belangrijkste is gericht aan de internationale gemeenschap: ga in gesprek over dit misschien gevoelige, maar belangrijke onderwerp en maak goede afspraken, zodat we een wapenwedloop in de ruimte voorkomen.
Nederland spreekt zich al langer uit voor een duidelijk juridisch kader waar alle gebruikers van de ruimte zich aan moeten houden (missie 6 in de Lange-termijn ruimtevaartagenda). Zo’n kader begint met goede afspraken over wat wel en niet mag in de ruimte. Daarna kunnen instrumenten gebaseerd op onder meer radar- en lasertechnologie helpen om te verifiëren of landen zich ook aan de gemaakte afspraken houden. Het rapport SSA for Verification brengt de mogelijkheden op dit gebied, en de rol die Nederland hier mogelijk in kan spelen, voor het eerst concreet in kaart.
Meer lezen?
Bekijk hier het rapport.